|
TÜTÜN MAMULLERİNİN ZARARLARININ ÖNLENMESİNE
DAİR KANUNDA
DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN
Kanun No. 5727 Kabul
Tarihi: 3/1/2008
MADDE 1 – 7/11/1996 tarihli ve 4207 sayılı Tütün Mamullerinin
Zararlarının
Önlenmesine Dair Kanunun adı "Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi
ve Kontrolü Hakkında Kanun" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 2 – 4207 sayılı Kanunun 1 inci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 1 –
(1) Bu Kanunun amacı; kişileri ve gelecek nesilleri tütün ürünlerinin
zararlarından, bunların alışkanlıklarını özendirici reklam, tanıtım ve
teşvik kampanyalarından koruyucu tertip ve tedbirleri almak ve herkesin
temiz hava soluyabilmesinin sağlanması yönünde düzenlemeler
yapmaktır."
MADDE 3 – 4207 sayılı Kanunun 2 nci
maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Tütün
ürünlerinin yasaklanması
MADDE 2 – (1)
Tütün ürünleri;
a) Kamu hizmet
binalarının kapalı alanlarında,
b) Koridorları dahil
olmak üzere her türlü eğitim, sağlık, üretim, ticaret, sosyal,
kültürel, spor, eğlence ve benzeri amaçlı özel hukuk kişilerine ait olan ve
birden çok kişinin girebileceği (ikamete mahsus konutlar hariç) binaların
kapalı alanlarında,
c) Taksi hizmeti
verenler dahil olmak üzere karayolu, demiryolu,
denizyolu ve havayolu toplu taşıma araçlarında,
ç) Okul öncesi
eğitim kurumlarının, dershaneler, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk ve orta öğrenim kurumlarının,
kültür ve sosyal hizmet binalarının kapalı ve açık alanlarında,
d) Özel hukuk
kişilerine ait olan lokantalar ile kahvehane, kafeterya, birahane gibi
eğlence hizmeti verilen işletmelerde,
tüketilemez.
(2) Ancak;
a) Yaşlı bakım
evlerinde, ruh ve sinir hastalıkları hastanelerinde, cezaevlerinde,
b) Şehirlerarası
veya uluslararası güzergâhlarda yolcu taşıyan denizyolu araçlarının
güvertelerinde,
tütün ürünleri tüketilmesine mahsus alanlar
oluşturulabilir. Bu alanlara onsekiz yaşını
doldurmamış kişiler giremez.
(3) Otelcilik hizmeti verilen
işletmelerde, tütün ürünleri tüketen müşterilerin konaklamasına tahsis
edilmiş odalar oluşturulabilir.
(4) Açık havada
yapılan her türlü spor, kültür, sanat ve eğlence faaliyetlerinin yapıldığı
yerler ile bunların seyir yerlerinde tütün ürünleri kullanılamaz. Ancak bu
tesislerde, tütün ürünlerinin tüketilmesine mahsus alanlar oluşturulabilir.
(5) Bu Kanunun
tütün ürünleri tüketilmesine tahsis edilen kapalı alanlarının koku ve duman
geçişini önleyecek şekilde tecrit edilmesi ve havalandırma tertibatı ile
donatılması gerekir.
(6) Bu Kanunun
uygulanmasında "tütün ürünü" ibaresi tüttürme, emme, çiğneme ya
da buruna çekerek kullanılmak üzere üretilmiş, hammadde olarak tamamen veya
kısmen tütün yaprağından imal edilmiş maddeyi ifade eder."
MADDE 4 – 4207 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi başlığı ile
birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Diğer
koruyucu önlemler
MADDE 3 – (1)
Tütün ürünlerinin ve üretici firmaların isim, marka veya alâmetleri
kullanılarak her ne suretle olursa olsun reklam ve
tanıtımı yapılamaz. Bu ürünlerin kullanılmasını özendiren veya teşvik eden
kampanyalar düzenlenemez. Tütün ürünleri üreten ve pazarlamasını yapan
firmalar, her ne surette olursa olsun hiçbir etkinliğe isimlerini,
amblemlerini veya ürünlerinin marka ya da işaretlerini kullanarak destek
olamazlar.
(2) Tütün
ürünleri sektöründe faaliyet gösteren firmaların isimleri, amblemleri veya
ürünlerinin marka ya da işaretleri veya bunları çağrıştıracak alâmetleri
kıyafet, takı ve aksesuar olarak taşınamaz.
(3) Tütün
ürünleri sektöründe faaliyet gösteren firmalara ait araçlarda bu ürünlere
ilişkin markaların tanınmasını sağlayacak bir uygulamaya gidilemez.
(4) Firmalar her
ne amaçla olursa olsun üretilen ve pazarlaması yapılan tütün ürünlerini bayilere veya
tüketicilere, teşvik, hediye, eşantiyon, promosyon, bedelsiz veya yardım
olarak dağıtamazlar.
(5) Her ne amaçla
olursa olsun, tütün ürünlerinin isim, logo veya
amblemleri kullanılarak bildirim yapılamaz, basın-yayın organlarına ilân
verilemez.
(6) Televizyonda
yayınlanan programlarda, filmlerde, dizilerde, müzik kliplerinde, reklam ve tanıtım filmlerinde tütün ürünleri
kullanılamaz, görüntülerine yer verilemez.
(7) Sağlık,
eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerlerde tütün
ürünlerinin satışı yapılamaz.
(8) Tütün
ürünleri onsekiz yaşını doldurmamış kişilere
satılamaz ve tüketimlerine sunulamaz.
(9) Onsekiz yaşını doldurmamış kişiler, tütün ürünü
işletmelerinde, pazarlanmasında ve satışında istihdam edilemez.
(10) Tütün
ürünleri, paket açılarak adet şeklinde veya daha küçük paketlere bölünerek
satılamaz.
(11) Tütün
ürünleri, yetkili satıcı olan yerlerin dışında; otomatik makinelerle,
telefon, televizyon ve internet gibi elektronik ortamlarla satılamaz ve
satış amacıyla kargo yoluyla taşınamaz.
(12) Tütün
ürünleriyle ilgili izmarit, paket, ağızlık, kağıt
ve benzeri atıklar çevreye atılamaz.
(13) Tütün
ürünleri, onsekiz yaşını doldurmamış kişilerin
doğrudan ulaşacağı ve işletme dışından görülecek şekilde satışa arz
edilemez. Tütün ürünleri satış belgesi olmaksızın ve satış belgesinde belirtilen
yerin dışında satışa sunulamaz.
(14) Her türlü
sakız, şeker, çerez, oyuncak, kıyafet, takı, aksesuar ve benzeri ürünler
tütün ürünlerine benzeyecek veya markasını çağrıştıracak şekilde
üretilemez, dağıtılamaz ve satılamaz."
MADDE 5 – 4207 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi başlığı ile
birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Kontrolün
sağlanması
MADDE 4 – (1)
Tütün ürünlerinin içilmesinin yasaklandığı yerlerde, yasal düzenleme ve
buna uymamanın cezai sonuçlarını belirten uyarılar; salonlarda asgari on
santimetrelik puntolarla, toplu taşım araçlarında üç santimetrelik
puntolarla herkes tarafından görülebilir yerlere asılır. Ayrıca, tütün
ürünlerinin tüketilmesine tahsis edilen alanlarda tütün ürünleri
kullanımının tehlikelerini anlatan sağlık uyarıları herkes tarafından
görülebilir yerlere asılır.
(2) Tütün
ürünlerinin satışının serbest olduğu yerlere en az beş santimetrelik
puntolarla, beyaz zemin üzerine büyük harfler ve siyah yazı rengi ile, "Yasal Uyarı: 18 yaşını doldurmayanlara sigara
ve diğer tütün ürünleri satılamaz; satanlar hakkında yasal işlem
yapılır." ibaresi yazılarak, rahatlıkla görülebilen ve okunabilen
yerlere asılır.
(3) Türkiye'de
üretilen veya ithal edilen tütün ürünleri paketlerinin üzerine, en geniş
iki yüzünden, bir yüzüne toplam alanın yüzde kırkından, diğer yüzüne yüzde
otuzundan az olmamak üzere özel çerçeve içinde tütün ürünlerinin
zararlarını belirten Türkçe yazılı uyarılar veya mesajlar konulur. Bu uyarı
yazılarının aynı şekilde, birden fazla paketi bir arada bulunduran tütün
ürünleri kutuları üzerine de yazılması zorunludur. Uyarı mesajları resim,
şekil veya grafik biçimlerinde de olabilir. Uyarı mesajlarını taşımayan
tütün ürünleri ithal edilemez veya satışa çıkarılamaz.
(4) Tütün ürünlerinin paketlerinde ve etiketlerinde,
bu ürünlerin özellikleri, sağlığa etkileri, tehlikeleri veya emisyonları ile ilgili yanlış ve eksik bilgi verilemez,
aldatıcı tanımlama, marka, renk, figür veya işaret kullanılamaz.
(5) Bu Kanunda
sözü edilen yasal uyarı yazıları, resim, şekil veya grafik mesajlarıyla
ilgili hususlar yönetmelikle düzenlenir. Bu yönetmelik Sağlık Bakanlığının
uygun görüşü alınarak Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası
Düzenleme Kurumu tarafından çıkarılır.
(6) Tütün
ürünleri sektöründe faaliyet gösteren firmalar, ürün, üretim, pazarlama ve
diğer aktiviteleri ile ilgili her türlü bilgiyi istenildiği takdirde onbeş gün içerisinde Sağlık Bakanlığına ve Tütün, Tütün
Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumuna vermek zorundadır.
(7) Türkiye Radyo
ve Televizyon Kurumu ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan özel
televizyon kuruluşları ve radyolar, ayda en az doksan dakika tütün ürünleri
ve sağlığa zararlı diğer alışkanlıkların zararları konusunda uyarıcı,
eğitici mahiyette yayınlar yapmak zorundadır. Bu yayınlar, asgari otuz
dakikası 17:00-22:00 saatleri arasında olmak üzere
08:00-22:00 saatleri arasında yapılır ve yayınların kopyaları her ay
düzenli olarak Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna teslim edilir. Bu saatler
dışında yapılan yayınlar, aylık doksan dakikalık süreye dahil
edilmez. Bu süreler, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından denetlenir.
Bu programlar, Sağlık Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Radyo ve
Televizyon Üst Kurulu, Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası
Düzenleme Kurumu, bilimsel kuruluşlar ve sivil toplum örgütleri tarafından
hazırlanır veya hazırlattırılır. Hazırlanan programlar, Sağlık Bakanlığının
olumlu görüşü alındıktan sonra Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından
yayınlanması sağlanır.
(8) Tütün ürünleri
tüketiminin ve tütün dumanına maruz kalmanın oluşturduğu sağlık riskleri
konusunda çocukları ve gençleri bilinçlendirmek üzere ilgili kuruluşlar ve
sivil toplum örgütlerinin görüşleri alınarak Millî Eğitim Bakanlığı
tarafından bir müfredat hazırlanır.
(9) Tütün
ürünleri alışkanlığının bırakılmasını özendirici programlar ve tütün
bağımlılığının ilaç ile tedavisinin ulaşılabilir olması için gerekli
çalışmalar Sağlık Bakanlığı tarafından yapılır.
(10) Bu maddenin
yedinci, sekizinci ve dokuzuncu fıkralarında yer alan programların
finansmanına yönelik olarak her yıl Millî Eğitim Bakanlığı ve Sağlık
Bakanlığı bütçesine yeterli ödenek konulur.
(11) 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun
41 inci maddesinin birinci fıkrasının (7) numaralı bendinde belirtilen ilan
ve reklam giderleri gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider
olarak gösterilemez."
MADDE 6 – 4207 sayılı Kanunun 5 inci maddesi başlığı ile
birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Ceza
hükümleri
MADDE 5 – (1) Bu
Kanunun 2 nci maddesinin birinci ve dördüncü
fıkralarında belirtilen alanlarda tütün ürünleri tüketenler ile 3 üncü
maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket edenler, 30/3/2005 tarihli ve 5326
sayılı Kabahatler Kanununun 39 uncu maddesi hükümlerine göre; 3 üncü
maddenin onikinci fıkrasına aykırı hareket
edenler Kabahatler Kanununun 41 inci maddesi hükümlerine göre cezalandırılır.
(2) 2 nci maddenin (a) bendi hariç birinci, üçüncü, dördüncü
ve beşinci fıkralarında belirtilen yasakların uygulanması ve tedbirlerin
alınması ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmeyen işletme sorumluları,
işletme iznini veren kurum yetkilileri tarafından önce yazılı olarak
uyarılır. Bu uyarı yazısı, ilgili işletme sorumlusuna tebliğ edilir. Bu
uyarıya rağmen, verilen sürede yükümlülüklerini yerine getirmeyenler,
belediye sınırları içinde belediye encümeni, belediye sınırları dışında
mahalli mülki amir tarafından beşyüz Türk
Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar idarî para
cezası ile cezalandırılır.
(3) 3 üncü
maddenin birinci, üçüncü, dördüncü, beşinci ve onbirinci
fıkralarındaki yasakların her birine aykırı hareket edenler, ellibin Türk Lirasından ikiyüzellibin
Türk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır. Bu cezaya karar
vermeye Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurulu
yetkilidir.
(4) 3 üncü
maddenin altıncı fıkrasındaki yasağın görsel yayın yoluyla ihlal edilmesi
halinde; yerel yayın yapan kuruluşlar, bin Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar, bölgesel yayın yapan
kuruluşlar, beşbin Türk Lirasından onbin Türk Lirasına kadar, ulusal yayın yapan
kuruluşlar, ellibin Türk Lirasından yüzbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası ile
cezalandırılır. Bu cezaya karar vermeye Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
yetkilidir.
(5) 3 üncü maddenin
yedinci fıkrasındaki yasağa aykırı hareket edenler, belediye sınırları
içinde belediye encümeni, belediye sınırları dışında genel kolluk
tarafından bin Türk Lirası idarî para cezası ile cezalandırılır.
(6)
3 üncü maddenin sekizinci fıkrasındaki yasaklara aykırı hareket edenler, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun "Sağlık için
tehlikeli madde temini" başlıklı 194 üncü maddesi hükmüne göre
cezalandırılır.
(7) 3 üncü
maddenin dokuzuncu fıkrasındaki yasağa aykırı hareket edenler, mahalli
mülki amir tarafından her bir kişiyle ilgili olarak bin Türk Lirası idarî
para cezası ile cezalandırılır.
(8) 3 üncü
maddenin onuncu fıkrasındaki yasağa aykırı hareket edenler, belediye
zabıtası tarafından ikiyüzelli Türk Lirası idarî
para cezası ile cezalandırılır. Belediye sınırları dışında bu yetki genel
kolluk tarafından kullanılır.
(9) 3 üncü maddenin onüçüncü
fıkrasındaki yasaklara aykırı hareket edenler, mahalli mülki amir
tarafından bin Türk Lirasından onbin Türk
Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır. Tütün ürünlerinin
satış belgesiz olarak satışının yapıldığı veya satışa hazır tutulduğu
yerlerdeki tütün ürünlerine el konulur ve nereden temin edildiğine dair
belge ibraz edilememesi halinde, mahallî mülkî amir tarafından bunların mülkiyetinin
kamuya geçirilmesine karar verilir.
(10) 3 üncü
maddenin ondördüncü fıkrasındaki ürünleri
üretenler, belediye sınırları içinde belediye encümeni, belediye sınırları
dışında mahalli mülki amir tarafından yirmibin
Türk Lirasından yüzbin Türk Lirasına kadar idarî
para cezası ile cezalandırılır.
(11) 4 üncü
maddenin birinci ve ikinci fıkralarındaki yükümlülüklerin her birine aykırı
hareket edenler, mahallî mülkî amir tarafından bin Türk Lirası idarî para
cezası ile cezalandırılır.
(12) 4 üncü maddenin
üçüncü ve dördüncü
fıkralarındaki yükümlülüklerin her birine aykırı hareket eden
üretici firmalar, Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası
Düzenleme Kurulu tarafından bu yükümlülüklere aykırı olarak piyasaya
sürülen malların piyasa değeri kadar idarî para cezası ile cezalandırılır.
Ancak, verilecek idarî para cezasının miktarı ikiyüzellibin
Türk Lirasından az olamaz.
(13) 4 üncü
maddenin altıncı fıkrasındaki yükümlülüğe aykırı hareket eden firmalar
Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurulu
tarafından ellibin Türk Lirasından yüzbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası ile
cezalandırılır.
(14) 4 üncü
maddenin yedinci fıkrasındaki yükümlülüklere aykırı hareket edilmesi
halinde; yerel yayın yapan televizyon kuruluşları bin Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar, bölgesel yayın yapan
televizyon kuruluşları beşbin Türk Lirasından onbin Türk Lirasına kadar, ulusal yayın yapan
televizyon kuruluşları ellibin Türk Lirasından ikiyüzellibin Türk Lirasına kadar idarî para cezası ile
cezalandırılır. Bu cezalar, radyo yayını yapan kuruluşlar hakkında ondabir oranında uygulanır. Bu cezaya karar vermeye
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu yetkilidir.
(15) Bu Kanunla
kendilerine yüklenen görevleri yerine getirmeyen memurlar ve diğer kamu
görevlileri hakkında, ceza hukuku sorumluluğu saklı kalmak kaydıyla, tâbi
oldukları mevzuatta yer alan disiplin hükümleri uygulanır."
MADDE 7 – 4207 sayılı Kanunun 7 nci
maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Mülkiyetin kamuya
geçirilmesi
MADDE 7 – (1) Bu
Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci, dördüncü ve ondördüncü
fıkralarındaki yasakların konusunu oluşturan her türlü eşya ile 4 üncü
maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarının konusunu oluşturan tütün
ürünlerinin mülkiyetinin kamuya geçirilmesine mahallî mülkî amir tarafından
karar verilir."
MADDE 8 – 4207 sayılı Kanunun 8 inci maddesi yürürlükten
kaldırılmıştır.
MADDE 9 – 4207 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde
eklenmiştir.
"GEÇİCİ
MADDE 3 – (1) Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren bir ay içinde çıkarılır."
MADDE 10 – Bu
Kanunun; 3 üncü maddesi ile değiştirilen 4207 sayılı Kanunun 2 nci
maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükmü yayımı tarihinden 18 ay,
diğer hükümleri ise yayımı tarihinden 4 ay sonra yürürlüğe girer.
MADDE 11 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
18/1/2008
|